Bu içeriği faydalı bulduysanız Gençlerle Yan Yanayız’ın benzer yazılarını inceleyebilirsiniz.
Nasıl yani? Yaptığım fiziksel bir aktivite, fiziksel olarak göremediğim, dokunamadığım ruh sağlığıma nasıl etki edecek ki? Fiziksel aktivite dediğin beden sağlığına katkı sağlar, benim modumu nasıl değiştirsin?
Bu soruların zihnimizde olması çok doğal olsa da bunlara bir cevabımız var: ruh halimizi, duygularımızı, düşüncelerimizi oluşturan beynimiz ve hormonlarımız da aynı bedende! Yani beden sağlığımız için yaptığımız ve yapmadığımız her aktivite aslında ruh sağlığımızı da etkiliyor.
Gelin bu konuya günlük hayatta sıkça hissettiğimiz “stres”i ele alarak beraber bakalım.
Stres dediğimiz şey aslında bizi evrimsel bir yerden “tehlikelerden” koruyan bir duygudur.
Örneğin doğada kendi halinde su içen bir ceylanın, bir aslanın onu izlediğini fark ettiğinde oradan uzaklaşmasını sağlayan şey tehlikeyle beraber ortaya çıkan stres tepkileridir. Aslanı fark ettiğinde vücudunda bir dizi hormon hızlıca salgılanır, nefes alışverişi hızlanır, kasları koşmaya saniyeler içinde hazırlanır ve beyni ona “kaç!” mesajı verir. Yani, hayatını kurtarır!
Peki ya ceylan çevresinde aslan olmadığında da bu stresi hissetse, her an çevresinde bir aslan varmış gibi vücudu bu hormonları sürekli üretseydi? Sizce ceylan nasıl yaşamına devam edebilirdi?
Stresi kronik olarak yaşadığımız zaman işte tam da vücudumuz sürekli bu “alarm” durumunda kalır ve stres anında harcaması gereken bu enerjiyi sürekli harcar. Bunun sonucunda fiziksel sağlığımızın dengesinin bozulacağını tahmin etmek zor değil, değil mi? Yani, kronik stres bize fiziksel olarak zarar verebilir. Bağışıklık sistemimizi zayıflatmaktan, mide sorunlarına, cilt sorunlarına kadar giden birçok olumsuz etkiyi ortaya çıkarabilir.
Egzersiz deyince “offf” diye yükselen iç sesinizi duyuyoruz... Söz veriyoruz sizi çok yormayacak önerilerimiz var!
Egzersiz yapmak, bizi mutlu, canlı hissettiren, enerji dolmamızı sağlayan bazı hormonlarımızı harekete geçiriyor (merak etmeyin, şimdi bu hormonlardan bahsedip sizi sıkmayacağız). Yani zihnimiz ne kadar dolu olursa olsun, örneğin tempolu bir yürüyüşe çıkarsak, bedenimiz mecburen bu hormonları üretmek zorunda. Yani en başta sorduğumuz sorunun yanıtı: evet, fiziksel aktivite modumuzu değiştirebilir!
Egzersiz yaparken tüm dikkatimiz ister istemez vücudumuza kayar; odağımız tek bir yerdedir. Bu nedenle düzenli egzersiz yapmak hem günün stresinden uzaklaşıp kendimize odaklanmamızı sağlar, hem de odağımızı tek bir yere toplama konusunda pratiklik kazandırır.
Stres nedeniyle bazen uyku düzenimiz bozulabilir. Ancak uykunun da hem fiziksel hem de mental sağlığımız için çok önemli olduğunu biliyoruz. Düzenli egzersiz yaparak uyku düzenimizi de iyileştirebiliriz.
Egzersiz yapmamız için bir başka neden ise bize kendi bedenimiz ve hayatımız üzerinde kontrol hissi verecek olmasıdır. Bizim dışımızda gelişen ülke gündemi, yaşanan ekonomik sorunlar, iş yerindeki iş yükü veya üniversitede yaşadığımız sınav stresi, gelecek kaygısı, yaşam koşullarının zorlaşması gibi kontrol edemediğimiz birçok alan bize stres üzerine stres katarken, kontrol edebildiğimiz minik bir rutinimizin olması fikri iyi gelmiyor mu?
Bunların hepsinin yanı sıra, düzenli egzersizle beraber iyileşen fiziksel sağlığımız, dolaylı olarak mental sağlığımızı da iyileştirir ve kendimizi daha az stresli hissedebiliriz.
Merak etmeyin, egzersizin stres seviyemizi düşürebilmesi için olimpiyat koşucusu veya profesyonel bir yüzücü olmamıza gerek yok! Vücudumuzun az da olsa zorlandığını hissettiğimiz, düzenli şekilde yaptığımız her türlü egzersiz yararlı olacaktır.
Burada önemli olan nokta: seveceğimiz bir egzersiz seçmek. Islanmaktan hoşlanmıyorsak yöntem olarak yüzmeyi seçmek egzersizi düzenli şekilde yapmamızı zorlaştıracaktır.
Bunlara yine de zamanımız yoksa, asansör yerine merdivenleri kullanmayı, 5 dakikalık bir otobüs mesafesinde yürümeyi tercih etmek de bir seçenek. Kendimize zaman ayırmak, bedenimizi önemsemek ve 5 dakikalığına bile olsa odağımızı günlük streslerimizden bedenimize kaydırmak nasıl geliyor kulağa?
Peki fiziksel olarak bu yukarıdakileri yapamayacak bir özel duruma sahipsek, stresimizi azaltamıyor muyuz?
Tabii ki bu gibi durumlar için de yapabileceklerimiz var.
Gelin birlikte bakalım
“Ben şu an kendimi egzersiz yapmaya hazır hissetmiyorum, daha kolay bir yöntem yok mu?” Var! Hem de neyi yapmayı seviyorsan onu yapmak var: hobiler!
Egzersiz yapmanın yanı sıra hobilere sahip olmak da stresi azaltmaktadır. Hobilerden biri olan resim yapmak stres seviyesini anlamlı şekilde düşürmektedir. Üstelik resim yapma deneyimimizin olması şart değil; yani stresimizi azaltmak için Picasso olmamıza da gerek yok!
Peki ya hangi hobi dediğimizde cevabımız: “kendimizi neyi yaparken iyi hissediyorsak” olacaktır.
Çok yoğun bir gün geçirdiniz. Patronunuz yaptığınız işle ilgili olumsuz geri bildirimler verdi, iş arkadaşlarınızdan biriyle sorun yaşadınız, birisi bitti derken diğer iş başladı ya da mezuniyet projenizin teslimine 3 gün kaldı, günlerdir uyumadan ders çalışıyorsunuz ve daha yapılacak çok iş olmasına rağmen odaklanamıyorsunuz. Neyi yaparsanız kendinize zaman ayırmış olursunuz? Neyi yapacak olmak bu stresli günün içinde “neyse ki işim bitince yapacağım, biraz rahatlarım” dedirtti? Yanıt sizde! Fikir olması için birkaç öneri verelim ancak hobilerin sınırı yalnızca zihnimiz:
Egzersiz yapmanın da hobilere sahip olmanın da stresi azaltabildiğini artık anlıyoruz. Aslında bu iki yöntemin de söylediği tek bir şey var:
Bedenine ve zihnine iyi geldiğini düşündüğün neyi yapmak istiyorsan, neyden keyif alıyorsan yap; ama yeter ki düzenli yap. Bedenin de zihnin de bunu hak etmiyor mu?
